Έθιμα Χριστουγέννων Βροντάδου στο Δωδεκαήμερο

 ΤΑ ΒΡΟΝΤΑΔΟΥΣΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ.

Σιγά σιγά μπαίνουμε στην τελική ευθεία για τη μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων, ειναι η πρώτη και σημαντικότερη εορτή του Δωδεκαήμερου γι αυτό και λεμε καλα Χριστούγεννα.

Το δωδεκαήμερο λέγεται έτσι γιατί αποτελείται απο πολλές γιορτές και στο τραπέζι επιτρέπεται να καταλύουμε τα πάντα εκτός απο της 5ης Ιανουάριου που είναι νηστεία.

Με την εξέλιξη και την "ξενομανία" που μας τρώει έχουμε ξεχάσει πολλά από τα έθιμα και τις συνήθειες που γνωρίσαμε ή που θυμόμαστε ίσα ίσα που λένε. Εγω θα γράψω για τις παλιές συνήθειες του τόπου μας που τείνουν να εξαφανιστούν αφου όλα "πλαστικοποιήθηκαν" στις μερες μας.

Παλιά οι γυναίκες έφτιαχναν

κουρκουμπίνους (μελωμένους, αμέλωτους), φοινίκια, κουραμπιέδες, μαμούλια, μπακλαβάδες και ψαθούρια.

Όλα ήταν στολισμένα πανω στο τραπέζι της "Σάλας" για να κερνούντε οι επισκέπτες.

Τις παραμονές των Χριστουγέννων σφαζόταν οι χοίροι για τα τραπέζια των γιορτών, επίσης σφαζόταν ο πετεινός ή η κότα που γινόταν με γέμιση (οι γαλοπούλες ή κούκλοι που τους λεμε εμείς ειναι ξενόφερτοι) υπαρχει και παίνεμα που λεει :

~~Για σφάξετε τον πετεινό

Για σφάξετε την κότα Και δώτε μας τον κόπο μας Να παμε σ' άλλη πόρτα~~.

Τα παιδιά έβγαιναν και έλεγαν τα κάλαντα των Χριστουγέννων, με μεράκι, με συνορισιό, κατά ομάδες ή μεμονωμένα και έλεγαν όλη την ιστορία των Χριστουγέννων όπως την ακούμε στα Ευαγγέλια των Μεγάλων Ωρών, για τους Άγγελους, για τους ποιμένες, για τους Μάγους, για τον Ηρώδη. Αυτα πλεον δε λέγοντε ή σπανίζουν.

Στην ενορία μας τον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Βροντάδου κάθε χρόνο γίνεται η κατασκευή -αναπαράσταση της Φάτνης που γεννήθηκε ο Χριστός μας (φωτ.1) με κλαδιά της ελιάς, μεσα μπαίνουν οι εικονες της Γέννησης, των ποιμένων, και των Μάγων.

Επίσης άλλο ένα έθιμο ειναι η αναπαράσταση της Βαπτίσεως (φωτ2) με μερσινιές και μανταρινιά που κρέμοντε πάνω σε αυτές, εμείς τον λεμε "Ιορδάνη" (Σημ. Αυτά τα δυο έθιμα γίνοντε μόνο στον Άγιο Γεώργιο, όπου αλλού γίνοντε ειναι απομίμηση από εδώ, ο εμπνευστής αυτών των δύο εθίμων ηταν ο Ιερομόναχος Γερμανός Λίμας που ήταν εφημέριος του ναού γύρω στο 1900). Πάνω εκεί μπαίνει η εικόνα της Βαπτίσεως, και γίνεται ο Μεγάλος Αγιασμός.

Την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων το καμπαναριό μένει όλη νύχτα αναμμένο για το χαρμόσυνο συναίσθημα των ημερών αυτών (φωτ3).

Την παραμονή της πρωτοχρονιάς οι ξέμπαρκοι ναυτικοί με τους μερακλήδες φίλους τους έπαιρναν τα όργανα και γυρίζανε τα σπίτια λέγοντας τον Άγιο Βασίλη, παινέματα και τραγούδια :

~~Το Νέον έτος έφτασε Κι ας χαροποιηθούμε Τον Άγιο Βασίλειο

Ήρθαμε να σας πούμε...~~.

Το αξιοθαύμαστο ήταν ότι ξυπνούσαν τους νοικοκυραίους από τον ύπνο τους και αφού τραγουδούσαν και γλεντούσαν μετα έπαιρναν και τον ιδιοκτήτη να πάνε στο επόμενο σπίτι και όλη τη νύχτα γύριζαν από σπίτι σε σπίτι μέχρι την αυγή που πήγαιναν στην εκκλησία.

Στα σπίτια αυτές τις μέρες δεν έλειπαν οι μερσινιές απο τα βάζα και τα μανταρίνια στολισμένα μέσα στις φρουτιέρες.

Την Πρωτοχρονιά πήγαιναν στην εκκλησία με τα καινούργια τους ρούχα "τα σχολιάτικα". Οι ηλικιωμένοι πήγαιναν με μια πέτρα στο χέρι τους και την άφηναν στις πόρτες των παιδιών τους για γούρι λέγοντας -μάλαμα να γίνει. Πήγαιναν και έπαιρναν αγιασμό απο το Αγίασμα του Αγιού Γιωργιού για ν αγιάσουν τα σπίτια να έχουν ευλογία όλον τον χρόνο. Όσοι είχαν πένθος δεν στόλιζαν, δεν έκαναν γλυκά, δεν άνοιγαν την Σάλα ούτε συμμετείχαν σε εορταστικές εκδηλώσεις. Ο Κορωνοιός μας έγινε μάθημα ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο, ότι όλα μπορούν ν αλλάξουν απο τη μια στιγμή στην άλλη. Ίσως μας έκανε ν αναθεωρήσουμε πολλά. ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!!!!

Πηγή: Βροντάδος 11-12-21

Πέτρος .Θ. Μαθιούδηςδηςηςαα