Στα τραγούδια και τα ταξίδια ο Βαγγέλης Περάκης / 7:00 με 10:00 / Μέντα 88
Μας ακούτε εδώ: http://www.menta88.gr/player/
Σήμερα η ευχετήρια κάρτα μας θα διαβάσει αποσπάσματα από "Το ημερολόγιο της Άννα Φρανκ", το πιο συγκλονιστικό ημερολογιακό κείμενο της παγκόσμιας λογοτεχνίας και θα ταξιδέψει με ανθρώπους που τους κυνήγησαν, τους στέρησαν την ελευθερία τους αλλά εκείνοι κρύφτηκαν σε ένα υπόγειο και προσπάθησαν να σωθούν και να αντέξουν με μοναδικό τους όπλο ένα χαρτί κι ένα μολύβι. Όπως έγραψε και η Φρανκ "Μπορώ να αποτινάξω από πάνω μου τα πάντα, ενώ γράφω. Οι λύπες μου εξαφανίζονται και το θάρρος μου αναγεννιέται..."
Η έφηβη γερμανοεβραία Άννα Φρανκ είναι ένα από τα γνωστότερα θύματα του «Ολοκαυτώματος», της συστηματικής εξόντωσης των Εβραίων της Ευρώπης στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Την εποχή που κρυβόταν μαζί με τους δικούς της σε ένα σπίτι στο Άμστερνταμ έγραφε ένα ημερολόγιο. Ήταν 13 χρονών. Τελικά, κάποιος κατέδωσε την οικογένεια Φρανκ στη γερμανική μυστική αστυνομία (Γκεστάπο) και στάλθηκαν όλοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου και πέθαναν – η Άννα σε ηλικία μόλις δεκαέξι χρόνων. Επιβίωσε μόνο ο πατέρας της, Όττο Φρανκ, ο οποίος φρόντισε να εκδοθεί το ημερολόγιο της κόρης του το 1947.
Φέτος συμπληρώνονται 70 χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία του. Πάμε να διαβάσουμε:
"Έζησα στη Φρανκφούρτη ώς τα τέσσερά μου χρόνια και μετά ταξιδέψαμε στην Ολλανδία γιατί ο πατέρας μου διορίστηκε διευθυντής σε μια εταιρία. Καθώς είμαστε εκατό τοις εκατό Εβραίοι, η ζωή μας είχε τα προβλήματα που μπορεί κανείς να φανταστεί, γιατί τα μέλη της οικογένειας που είχαν μείνει στη Γερμανία δε γλίτωσαν από τους αντιεβραϊκούς νόμους του Χίτλερ. Το 1938, μετά τα πογκρόμ (μια από τις οργανωμένες μαζικές διώξεις κατά των Εβραίων) οι δυο μου θείοι, οι αδερφοί της μαμάς, δραπέτευσαν και βρέθηκαν σώοι και αβλαβείς στη Βόρεια Αμερική κι η γιαγιά μου ήρθε να εγκατασταθεί στο σπίτι μας. Ήταν τότε εβδομήντα τριών χρονών.
Από το Μάη του 1940 κι έπειτα, τέρμα οι καλές εποχές, πρώτα ο πόλεμος, η συνθηκολόγηση, η είσοδος των Γερμανών, κι οι δυστυχίες μας, εμάς των Εβραίων, άρχισαν. Οι αντιεβραϊκοί νόμοι διαδέχονταν αδιάκοπα ο ένας τον άλλον κι η ελευθερία των κινήσεών μας περιοριζόταν όλο και περισσότερο. Πρέπει να φορούν το κίτρινο άστρο, πρέπει να παραδώσουν τα ποδήλατά τους, απαγορεύεται να παίρνουν το τραμ, απαγορεύεται να κυκλοφορούν με λεωφορείο ή ακόμα και με ιδιωτικό αυτοκίνητο, μπορούν να ψωνίζουν μόνο από τις τρεις ώς τις πέντε, μπορούν να πηγαίνουν μόνο σε δικούς τους κουρείς, απαγορεύεται να κυκλοφορούν στο δρόμο από τις οχτώ το βράδυ ώς τις έξι το πρωί, απαγορεύεται να πηγαίνουν στα θέατρα, τους κινηματογράφους και τ’ άλλα μέρη ψυχαγωγίας, απαγορεύεται να πηγαίνουν στην πισίνα ή να παίζουν τένις, χόκεϊ ή άλλα σπορ, απαγορεύεται να κάνουν κωπηλασία, απαγορεύεται να επιδίδονται δημόσια σε οποιοδήποτε άθλημα, απαγορεύεται να στέκονται στον κήπο του σπιτιού τους ή των φίλων τους μετά τις οχτώ το βράδυ, απαγορεύεται να μπαίνουν σε σπίτια χριστιανών, πρέπει να πηγαίνουν σε εβραϊκά σχολεία, και ούτω καθεξής, να πώς κουτσοζούσαμε και μας απαγόρευαν να κάνουμε το ένα ή το άλλο. Η Ζακ μου έλεγε πάντα: «Δεν τολμάω να κάνω πια τίποτα, φοβάμαι μήπως απαγορεύεται».
Συχνά έχω ανάγκη παρηγοριάς·πολύ συχνά μου λείπει η δύναμη, ό,τι κάνω δεν είναι αρκετό και δεν αποτελειώνω τίποτε. Δεν το αγνοώ· προσπαθώ να διορθωθώ, και κάθε μέρα χρειάζεται να ξαναρχίσω από την αρχή. Ωστόσο, δεν είμαι πια μωρό και η χαϊδεμένη μικρούλα που γελάνε καλοσυνάτα μαζί της σε κάθε περίπτωση. Έχω το ιδανικό μου, έχω μάλιστα πολλά ιδανικά· έχω τις ιδέες μου και τα σχέδιά μου, μόλο που δεν μπορώ ακόμη να τα εκφράσω…
Κι όμως είναι δύσκολο σε τέτοιες εποχές να εκδηλώνουμε τα ιδανικά, τα όνειρα και την ελπίδα μέσα μας, δυστυχώς όλα αυτά συνθλίβονται από τη σκληρή πραγματικότητα. Είναι θαύμα που δεν έχω εγκαταλείψει τα ιδανικά μου, φαίνονται τόσο άτοπα και ανέφικτα. Ωστόσο, εξακολουθώ να τα έχω μέσα μου, επειδή πιστεύω, ότι οι άνθρωποι, εντέλει, έχουν πραγματικά καλή καρδιά.
Είναι εντελώς αδύνατον για μένα το χτίσω τη ζωή μου πάνω στο χάος, στη θλίψη και στο θάνατο...
Βλέπω τον κόσμο αργά αργά να μεταμορφώνεται σε άγριο τοπίο. Ακούω τον κεραυνό που πλησιάζει και που μια μέρα θα καταστρέψει κι εμάς τους ίδιους...
Νιώθω τον πόνο εκατομμυρίων ανθρώπων. Κι όμως, όταν κοιτάζω τον ουρανό, νιώθω μέσα μου πως όλα θα αλλάξουν προς το καλύτερο, πως αυτή η σκληρότητα θα τελειώσει, πως η ειρήνη και η γαλήνη θα επιστρέψουν και πάλι...
Πίστεψέ με, αν είσαι έγκλειστος για ενάμισι χρόνο, μπορεί να σου στοιχίζει πολύ κάποιες μέρες. Το ποδήλατο, ο χορός, το σφύριγμα, το να κοιτάς έξω απ’ το παράθυρο στον κόσμο, το να νιώθεις νέος, το να νιώθεις ελεύθερος, αυτά είναι τα πράγματα που μου λείπουν...
Δεν θέλω να ζω μάταια όπως οι περισσότεροι άνθρωποι. Θέλω να εξακολουθήσω να ζω και μετά τον θάνατό μου...
Κάποια μέρα αυτός ο φοβερός πόλεμος θα τελειώσει... Κάποια μέρα θα ξαναγίνουμε άνθρωποι..
Πόσο ευγενής και καλός θα μπορούσε να γίνει ο καθένας, αν κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί, υπενθύμιζε στον εαυτό του τα γεγονότα που συνέβησαν καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρα και αξιολογούσε τι από αυτά ήταν καλά ή άσχημα. Αργότερα, χωρίς να το συνειδητοποιήσει, θα τείνει να βελτιώνει τον εαυτό του κάθε νέα μέρα που περνά..."
Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ είναι η απόδειξη ότι ο άνθρωπος μπορεί να αισθανθεί ελεύθερος ακόμα και μέσα σε συνθήκες εξαθλίωσης, ακόμα και όταν υπάρχει απόλυτη έλλειψη ελευθερίας. Και κυρίως η απόδειξη ότι οι λέξεις, η μουσική, η τέχνη πάντα θα επιβιώνουν ακόμα κι όταν είναι απαγορευμένες.
Θα βρίσκονται διαθέσιμες σε όποιους τις αναζητήσουν και θα ανοίγουν το δρόμο για την δική τους εσωτερική επανάσταση και αγώνα για ελευθερία. Όπως λέει και ο Μίκης Θεοδωράκης σε μια συνέντευξή του για τον τρόπο με τον οποίο έγραφε μουσική:
"Η μοναξιά αποτελεί προϋπόθεση για την δημιουργική πράξη. Επειδή ξεκίνησα από πολύ νωρίς την σχέση μου με την Τέχνη και φυσικά περισσότερο με την Μουσική, έμαθα να νοιώθω μόνος κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, σε σημείο οι άλλοι να μην υπάρχουν καν για μένα, ακόμα και όταν ο άλλος εαυτός μου, ο αγωνιστής, με οδηγούσε σε χρονοβόρες, ψυχοφθόρες έως και σαρκοφάγους θυσίες εναντίον του εαυτού μου για χάρη των άλλων! Έτσι εξηγείται και το γεγονός της σύνθεσης μουσικών έργων συμφωνικών σε εξορίες και φυλακές. Ακόμα και στην Μακρόνησο που έγραψα μια μουσική συμφωνία! Και έζησα μόνος. Εντελώς μόνος. Ακόμα και οι γονείς και ο αδελφός μου όσο και η γυναίκα μου και τα παιδιά μου γνώρισαν μόνο ένα μικρό μέρος του εαυτού μου. Οι στενοί μου φίλοι ένα πιο μικρό. Όσο για όλους τους άλλους, ένα ελάχιστο. Κι αυτό γιατί έπρεπε ο αληθινός, ο πλήρης εαυτός μου να αποκαλυφθεί μόνο μέσα στη Μουσική, στην Ποίηση και στα λιμπρέτα μου.
Έζησα έτσι τη ζωή μου «μέσα στην ερημία του πλήθους», για να δανειστώ ένα στίχο του Αναγνωστάκη, γεγονός που μου επέτρεψε να αφιερωθώ ολοκληρωτικά στη μουσική σύνθεση ειδικά και γενικότερα στην Φιλοσοφία και την Τέχνη.
Η συνεχιζόμενη και μάλιστα επιδεινούμενη εικόνα των προηγμένων κυρίως κοινωνιών οφείλεται βασικά στην ίδια τη φύση του ανθρώπου, στην οποία εξακολουθούν να κυριαρχούν ο Φόβος και η Ανασφάλεια ως κατάλοιπα του πρωτόγονου ανθρώπου, που ας μην ξεχνάμε ότι η διάρκειά του μετριέται σε εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, ενώ του σύγχρονου, ας πούμε από την αρχαία Ελλάδα έως σήμερα, μόνο σε 20-25 αιώνες. Αυτός ο Φόβος και η Ανασφάλεια τον οδηγούν στην απληστία και στη συσσώρευση δύναμης δηλαδή στην ουσία στην άσκηση βίας, δηλαδή όλων των αρνητικών στοιχείων που τον απομακρύνουν από τον πολιτισμό και την τέχνη. Μόνο όσοι παλέψουν με αυτά τα φαντάσματα, οι άριστοι όπως τους αποκαλώ, είναι ικανοί να υπερισχύσουν στον Φόβο και στην Ανασφάλεια, ώστε να γίνουν ουσιαστικά ελεύθεροι και ικανοί να δεχτούν την δωρεά του πνευματικού έργου, της Τέχνης. Όμως ποιοι και πόσοι θα ήθελαν να αλλάξουν τον εαυτό τους;"
Πάμε και σήμερα να συναντήσουμε ανθρώπους που ταξίδεψαν μέσα σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης, έκαναν βουτιά στον εαυτό τους και μετά έγραψαν, μίλησαν και τραγούδησαν για το μεγαλείο της ψυχής. Σε περιμένω και σήμερα μέχρι τις 10 στο Μέντα 88.
"Οι συμφορές αμέτρητες δεν έχει ο κόσμος άλλες φεύγουν οι μέρες μου βαριά σαν της βροχής τις στάλες.. Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά άναψες τον καημό μου, είσαι μικρός και δε χωράς τον αναστεναγμό μου.." Καλημέρα!
*Κάθε μέρα στις 7.00 στέλνουμε στην πόλη την καρτ ποστάλ της ημέρας με έναν στίχο-ευχή για το δρόμο. Σου αρέσει; Έλα να την μοιραστούμε.
ΒΡΕΧΕΙ ΣΤΗ ΦΤΩΧΟΓΕΙΤΟΝΙΑ
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης
Τραγούδι: Δημήτρης Μητροπάνος
https://www.youtube.com/watch?v=I4FfNSXlFGY
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου