αμπερόζα

 Το όνομα μπορεί από περιοχή σε περιοχή να διαφέρει, εμείς όμως τη μάθαμε αμπερόζα, γιατί έτσι την έλεγε η γιαγιά μας. 

Θα σας πούμε σήμερα μια ιστορία η οποία θα σας κάνει να εκτιμήσετε την αμπερόζα, όπως την έχουμε εκτιμήσει κι εμείς... 

Μια φορά σ' ένα σπίτι στο Μασταμπά είχαμε φυτέψει 4 γλάστρες... Άλλες φορές μας έκλεβαν τη μια, άλλες φορές τις δύο και για να μη σας τα πολυλογούμε, όλη την ώρα γλάστρες και φυτά αγοράζαμε. 

Ώσπου μια μέρα, είδαμε κι απόειδαμε και κάναμε ότι κάνουν οι γιαγιάδες στα χωριά. Πήγαμε και βρήκαμε ντενέκες μεγάλες της φέτας, τις γεμίσαμε με χώμα έγιναν ασήκωτες και κανείς πια δεν μας τις έκλεβε...   

Συνέχισαν όμως να μας κλέβουν τα φυτά, με αποκορύφωμα ένα ελατάκι που ξεπατώθηκε μια βραδιά ολόκληρο από την τέταρτη ντενέκα. Αρχίσαμε, λοιπόν, κι εμείς να φυτεύουμε σαρδελιές και τέτοια άλλα κοινά λουλούδια, ώστε να αποκτήσει επιτέλους το πεζοδρόμιό μας την πρασινάδα που επιθυμούσαμε...  

 Με την τέταρτη ντενέκα αντιμετωπίζαμε ακόμα πρόβλημα... Κάποιος ψυχαναγκασμός επέβαλε οι ντενέκες μας να έχουν ακριβώς ίση απόσταση η μια από την άλλη, με αποτέλεσμα η τέταρτη να μην καλύπτεται από το στέγαστρο του από πάνω μπαλκονιού. Όταν έλιαζε το φυτό "καιγόταν", όταν έβρεχε "πλημύριζε", με αποτέλεσμα τίποτε να μην επιβιώνει. Ώσπου ένα κλωνάκι αμπερόζα βρέθηκε στο χέρι μας, κι από εκεί φυτεμένο στην τέταρτη ντενέκα!   Είναι απίστευτο το πόσο ανθεκτικό είναι το συγκεκριμένο φυτό. Έβρεχε - έλιαζε εκείνο άνθιζε... 

Πήγαινε πολύ καλύτερα από τα υπόλοιπα τρία φυτά που ζούσαν στις "προστατευμένες" ντενέκες.    Η αμπερόζα "χτύπησε" κόκκινο στην εκτίμησή μας, κι από τότε δεν υπάρχει κήπος στον οποίο να έχουμε βάλει το χεράκι μας και να μην έχει μια αμπερόζα!

 Βοηθάει, επιπλέον, η ευκολία με την οποία αποκτούμε δωρεάν φυτώρια αμπερόζας: Ένα μικρό κλαδάκι, το οποίο κόβουμε από ένα υγιές φυτό και το παραχώνουμε σε μια γλάστρα, μας δίνει απευθείας ένα νέο λουλούδι που αναπτύσσεται ταχύτατα!   Ειδικά αν αυτό το κλαδάκι το φυτέψουμε Άνοιξη, η επιτυχία είναι δεδομένη... 

  Το φυτό με τα χίλια ονόματα   Όπως αναφέραμε παραπάνω, εμείς στο Ηράκλειο μάθαμε από τη γιαγιά μας να τη λέμε αμπερόζα. Ο πολύς κόσμος, ωστόσο, τη γνωρίζει ως αρμπαρόριζα ή απερόριζα, ενώ έχει ακόμα πολλές ονομασίες: Πελαργόρνιο το βαρύοσμο - Pelargonium graveolens είναι η επιστημονική του ονομασία. Λέγεται, επίσης, Κιούλι στην Κύπρο, μοσχομολόχα στην Χαλκιδική, αλμπαρόζα, αρμανέλα, αρμπακανέλα, μπαρμπαρούσα ή λουκουμόχορτο σε άλλες περιοχές της Ελλάδος.   

Το όνομα του αγαπημένου μας ανθεκτικού φυτού προέρχεται από το erba + roza, το οποίο στα Ιταλικά σημαίνει χόρτο ρόδινου χρώματος. Ένα επιπλέον της πλεονέκτημα είναι πως δεν χρειάζεται συχνό πότισμα. Απολαμβάνει τον ήλιο, αλλά αντέχει και στο κρύο, φτάνει να μην μιλάμε για θερμοκρασίες υπό του μηδενός.  

 Λουλούδια χωρίς... άρωμα!   

Μια από τις ιδιαιτερότητες της αμπερόζας είναι πως τα όμορφα ροζ λουλούδια της δεν μυρίζουν καθόλου. Αντίθετα, το υπέροχο άρωμά της (περιζήτητο στη βιομηχανία των καλλυντικών, στην ποτοποιία και στη ζαχαροπλαστική προέρχεται από το φύλλωμα. Τα φύλλα της αρμπαρόριζας χρησιμοποιούνται σε διάφορα γλυκά του κουταλιού (κυδώνι και σταφύλι), στα λουκούμια και στα παγωτά για το άρωμα τους, αλλά χρησιμοποιούνται και για την παρασκευή υπέροχων σπιτικών λικέρ.   Το γλυκό κρασί αρωματισμένο με λικέρ είναι απίστευτο, ενώ τα λουκούμια με γεύση... αμπερόζας είναι συγκλονιστικά!

 Επειδή ολόκληρες γενιές ζαχαροπλαστών δεν διανοούνταν να φτιάξουν λουκούμια αν δεν είχαν αμπερόζα, έγινε γνωστή και ως λουκουμόχορτο.   Απωθεί έντομα και τονώνει το νευρικό σύστημα!   Ωστόσο τα πλεονεκτήματα της αμπερόζας δε σταματούν εδώ. Είναι φυτό εντομοαπωθητικό, ενώ αν φτιάξουμε τσάι (με άνθη και φύλλα ως έγχυμα, όπως φτιάχνουμε π.χ. το φασκόμηλο) περνάμε σε άλλη διάσταση: Μπορούμε να τονώσουμε το νευρικό μας σύστημα, ενώ βοηθάει όσους υποφέρουν από κατάθλιψη. Έχει χαλαρωτικές ιδιότητες, βοηθάει όσους πάσχουν ημικρανίες, ανακουφίζει από τους πόνους της αρθρίτιδας και μειώνει τη χοληστερόλη. Τέλος λόγω της αντιβακτηριακής της δράσης βοηθά στην ακμή, αν πλένουμε καθημερινά το πρόσωπό με το έγχυμά της, όπως θα κάναμε με το χαμομήλι!  

 Μετά απ' όλα αυτά, τι λέτε; Δεν αξίζει να έχουμε την αμπερόζα στις γλάστρες μας;   

www.voltarakia.gr

Πηγή: ο ομφαλός της γης