Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΒΡΟΝΤΑΔΟΥΣΩΝ

 Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΒΡΟΝΤΑΔΟΥΣΩΝ

Βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα και αποφάσισα να σας μεταφέρω  την ιστορία της καταγωγής των κατοίκων του Βροντάδου, δηλαδή από πού ήλθαν και πως τον δημιούργησαν, όπως τη διάβασα στα βιβλία των Γ. Ζολώτα «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ Τόμος Ά Ιστορική τοπογραφία της Χίου – Βροντάδος» σελ. 549 – 553 και Ι. Μπριλλή  «Ο ΒΡΟΝΤΑΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ» τόμος Α` σελ. 40-50.

Όπως γνωρίζουμε ο Βροντάδος  είναι κτισμένος στους πρόποδες, στη σκιά του Αίπους, από το Λατόμι και τα Λιβάδια έως τη Δασκαλόπετρα.

ΟΙΚΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΤΟΡΕΣ

"Η κωμόπολη διαιρείται  σε τρία τμήματα φυσικώς άνισα, το νότιο, το μέσο και το βόρειο. Δηλαδή του κυρίως Βροντάδου, των Γλυμμάτων και  της Ερυθιανής, ή απλά του νότιου και του Βόρειου Βροντάδου", γράφει ο Ζολώτας.

"Οι παλιές συνοικίες του ήταν κατοικημένες πολύ αραιά, και είχαν τα ονόματα των οικιστών, των επιφανέστερων ή αρχαιότερων οικητόρων ή των ναών τους.

Από τους οικήτορες, έχουμε συνοικίες του Παντελάκη, του Πραντούνα,  του Κουφοπαντελή, του Κασού, του Ρήγου και άλλες. Από τους ναούς την Παναγιά, τον Άγιο Κήρυκο, τη Μούτσαινα, τον Άγιο Σίδερο, τον Άγιο Μάρκο κ.ά. Από τους οικιστές το Βροντάδο, το Γιομέλιδο,  τον Καριώτο, τα Γάφικα, τα Πιτταούλικα, τα Μαργαρώνικα, τα Τσατσαρώνικα,  τα Παπαδάκικα κλπ. Από συμβάντα τα Μυλαράκια, τη Λόντζα,  τη βίγλα, το Σκόϊ,  το Βολάκο κτλ. 

ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Λεγόταν Βροντάδος, και στους Βροντάδες ή και Βροντάδους. Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα Βροντάδος λεγόταν μόνο το βόρειο τμήμα της κωμόπολης, το σημερινό του «Καθεδρικού ναού του Αγίου Γεωργίου». Η νότια περιοχή λεγόταν Ερύθαι ή Ερυθιανή".

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΒΡΟΝΤΑΔΟΣ

Το όνομα Βροντάδος προήλθε από την οικογένεια Βροντά, όπως γράφει ο Ιάκωβος Μπριλλής στο βιβλίο του «Ο Βροντάδος από το χτες στο σήμερα» τόμος Ά σελ. 43.

 "Η οικία της οικογένειας ήταν  στην περιοχή που σήμερα είναι το σπίτι  του καπετάν Διονύση Γκιούλη, 200 μέτρα περίπου προς βορρά από την πλατεία Ελευθερίας στην περιοχή Πούλου. Εκεί  ζούσε η πολυμελής και επιφανής κοινωνικά οικογένεια των Βροντάδων. Αυτό γράφει και ο καθηγητής Αντώνιος Χαροκόπος  «Ο Βροντάδος και η ιστορία του», του 1955.

Επίσημα η ονομασία «Δήμος Βροντάδου», δόθηκε το 1918  με Βασιλικό Διάταγμα".

ΕΝΟΡΙΕΣ

Επανερχόμαστε στο Ζολώτα.

"Σε ενορίες διαιρείται στην Παναγία Ερυθιανή, τον Άγιο γεώργιο, τον Άγιο Μάρκο, την Παναγία Μούτσαινα, τον προφήτη Ηλία, τον Άγιο Ισίδωρο, τον Άγιο Κύρηκο, τον Άγιο Νικόλαο του Νησιού,  του Αγίου Πέτρου και της Αγίας Μαρίνας, που είναι η παλαιότερη εκκλησία του Βροντάδου.

ΤΟ ΜΗΤΡΩΟ

Η εκκλησία της Παναγίας Ερυθιανής  έχει κτιστεί εκεί που την αρχαία εποχή ήταν το Μητρώον ή  ναός της θεάς Κυβέλης. Αρχικά ήταν ιδιωτικός και στη συνέχεια αγοράστηκε και έγινε ενοριακός.

ΠΗΓΑΔΑ, ΣΤΑΛΑΚΤΟ

Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Γεωργίου στην περιοχή που παλιά ονομαζόταν Πηγάδα ή Σταλλακτό επειδή εκεί έσταζε πηγή και υπήρχε πηγάδι ή Αγίασμα. Ήταν πρώτα ναός του Αγίου Νικολάου και σε Άγιο Γεώργιο μετονομάστηκε από τους πρώην κατοίκους των Κοίλων και του Φλωριού, που κατοίκησαν σε αυτό το τμήμα της περιοχής.                                                               

1746 γράφει η επιγραφή ανακαίνισης του ναού.

Ο Άγιος Ισίδωρος ανήκε τον 16ο αιώνα σε κάποιο Χατζή Στρατή όπως φαίνεται από το βιβλίο του Λοιμοκαθαρτηρίου της πόλης,  η δε Μούτσαινα ανήκε στη Χώρα, στο Δήμο Χίου και όχι στο Βροντάδο!!!. Μόλις δε τον 19ο αιώνα περιήλθε στους πλοιάρχους του Βροντάδου.

ΑΓ. ΜΑΚΑΡΙΟΣ-ΑΙΠΟΣ-ΑΣΚΗΤΕΣ

Ο ναός του Αγίου Μακαρίου  ήταν πρώτα μικρό μοναστήρι του Αγίου Πέτρου και μετονομάστηκε Άγιος Μακάριος μετά την εγκατάσταση και το θάνατο εκεί του Αρχιεπισκόπου Κορίνθου Μακαρίου Νοταρά. Την εποχή του Αγίου Μακαρίου   σε όλη αυτή την περιοχή του Αίπους έμεναν ασκητές οι οποίοι ζούσαν στα μικρά ή μεγάλα σπήλαια, γι’ αυτό υπάρχει και η περιοχή Ασκητής.

 ΠΑΛΙΟΠΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΚΟΛΙΝΔΡΟΣ

Ο Άγιος Μακάριος δεν είναι πιά μοναστήρι, αλλά ο Βροντάδος έχει άλλα δύο. Της Μυρτιδιώτισσας (Μερσινιδίου), στον Παλιόπυργο και του Αγίου Στεφάνου στον Κολινδρό (Κλειδού

ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ/ΟΙΚΙΣΤΕΣ

Πάντα σύμφωνα με το Ζολώτα, «οι κάτοικοι  δεν έχουν άλλες ιστορικές παραδόσεις για το συνοικισμό του χωριού τους. Τα περισσότερα αγροτικά κτήματα ανήκαν μέχρι πρόσφατα σε Χωραΐτες και αγοράστηκαν πριν δύο – τρείς γενιές. Επίσης, η αρχαιότερη και καλύτερη εκκλησία ήταν η Αγία Μαρίνα και οι άλλες ήταν ανάξιες λόγου.

Οι πρώτες δώδεκα οικογένειες, οι πρώτοι οικιστές  ήλθαν από τα Κοίλα και το Φλώρι. Αργότερα ήλθαν και άλλοι εκτός Χίου, οι ξενικοί όπως τους έλεγαν, οι γιαπαντζήδες οι οποίοι αντιμετωπιζόταν σαν κατώτεροι.

Αυτοί ήλθαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας από την Ικαρία και την Ερυθραία της Μικράς Ασίας. Ακολούθησαν και πολλοί άλλοι από άλλες περιοχές, ως έποικοι, πρόσφυγες κτλ.

ΙΚΑΡΙΩΤΕΣ/ΕΒΡΑΙΟΙ-ΑΛΛΟΙ

Στους Ικαριώτες οφείλονται οι ονομασίες Καριώτος και Καταχανάδικα. Εγκαταστάθηκαν ακόμη και Εβραίοι, όπως φαίνεται από τα τοπωνύμια των περιοχών Εβριακή και Νασούφι. Όμς, όπως δηλώνουν και πολλά επώνυμα, όπως Καρούσης, Καλλιμασιάς κτλ., ήλθαν και άλλοι πολλοί Χιώτες και κατοίκησαν στο Βροντάδο.

 ΜΕ ΤΕΙΧΟΣ ΚΑΙ ΠΥΡΓΟ!!!

Πριν το 1822 τα σπίτια ήταν πολύ αραιά και διασκορπισμένα  και μόνο στα Πάνω και Κάτω Γλύμματα και γύρω από την Αγία Μαρίνα ο συνοικισμός ήταν πιο πυκνός.

Ο παλιός συνοικισμός είχε περίβολο (τείχος γύρω γύρω) όπως φαίνεται από τα τοπωνύμια Πύργοι, Πόρτα,  Σκάρπα, Βίγλα κτλ.

Αργότερα έγινε ο συνοικισμός στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου από του Κοιλανούς. Υπήρχε δε και εκεί, στον Άγιο Γεώργιο (πρώην Άγ. Νικόλαο) περιμετρικό τείχος και πύργος η πόρτα του σωζόταν έως πρόσφατα δίπλα στην οικία Μπριλή. Την θυμούνται ακόμη οι παλιότεροι.

Η δε λεγόμενη Πηγάδα του Αγίου Γεωργίου ήταν στενό και πολύ βαθύ πηγάδι από το οποίο έπαιρναν νερό όλοι οι κάτοικοι. Συνοικίες της περιοχής ήταν ο Πύργος, του Βόλια, ο Αξαμόδος,  του Κάζαρη, Γεμέλιδος, Ρήγου, Πραντούνα και Κομητά".

Έτσι δημιουργήθηκε ο Βροντάδος και αυτή είναι η καταγωγή των κατοίκων του.